Verschillen in de bescherming van geregistreerde modellen in de Europese Unie (EU) en het Verenigd Koninkrijk (VK), in vergelijking met de Verenigde Staten (VS)

Een geregistreerd model in de EU en het VK en een geregistreerd ‘design patent’ in de VS biedt een kosteneffectieve en waardevolle bescherming voor de vormgeving van commercieel waardevolle producten. In dit artikel bekijken we enkele overeenkomsten en verschillen tussen de wetgeving en de praktijk in de EU/VK en in de VS en hoe deze verschillen de commerciële beslissingen van een houder kunnen beïnvloeden.

Overeenkomsten

Geregistreerd recht
In de EU, het VK en de VS is het mogelijk om een geregistreerd recht te verkrijgen dat het uiterlijk van een product beschermt, waarbij het ontwerp van het product niet geheel functioneel is. In de EU en het VK staat dit recht bekend als een geregistreerd model, en in de VS als een ‘design patent’. Beide kunnen worden gebruikt om de driedimensionale vormgeving van een voorwerp en/of een oppervlakte decoratie te beschermen. In zowel de EU, het VK en de VS kan bescherming worden verkregen voor een volledig object of voor een deel van het object. Als bijvoorbeeld het uiterlijk van een deel van een object niet belangrijk is, kan dat deel van het object in feite worden uitgesloten van de modelaanvraag.

Recht van derden
Zowel het geregistreerde model als het ‘design patent’ geven de eigenaar het recht om derden te verbieden modellen te vervaardigen, te gebruiken, te verkopen, in de handel te brengen en in te voeren, die hetzelfde uiterlijk vertonen of zeer veel overeenstemming vertonen met het model zoals afgebeeld in het geregistreerde model of het ‘design patent’.

In elk rechtsgebied wordt bescherming van een geregistreerd model en ‘design patent’ bepaald door de afbeeldingen die zijn ingediend; als deze afbeeldingen niet juist zijn, kun je met lege handen komen te staan.

Voldoende afwijkend
Terwijl de juridische toetsing enigszins verschilt tussen de EU, het VK en de VS, is het overal noodzakelijk dat het model voldoende afwijkt van eerdere modellen om je te kunnen beroepen op een geregistreerd model of ‘design patent’. In de EU, het VK en de VS is er bovendien een respijtperiode van 12 maanden waarin aanvragen voor geregistreerde modellen en ‘design patents’ kunnen worden ingediend na de eerste bekendmaking/publicatie door de eigenaar van het model, waarbij deze openbaarmaking de nieuwheid van het model niet schaadt.

Verschillen

Meervoudige modelaanvraag In EU en VK
Een belangrijk voordeel van de systemen in de EU en het VK is dat je één aanvraag kunt indienen voor meerdere modellen (een zogenaamde meervoudige modelaanvraag). Elk model in de aanvraag wordt meestal gedefinieerd door een reeks afbeeldingen. Elk model krijgt een eigen modelregistratienummer en voor elk model moeten te zijner tijd vernieuwingstaksen worden betaald. Dit is een goede manier om modelregistratie te verkrijgen tegen relatief lage kosten. Elk model is 5 jaar geldig, zodat de houder de tijd heeft om te bepalen welk model commercieel belangrijk is. De commercieel belangrijke modellen kunnen dan worden vernieuwd en de minder belangrijke modellen kunnen worden vervallen.

Aparte aanvraag voor elk model in VS
In de VS moet voor elk model een aparte aanvraag voor een ‘design patent’ worden ingediend. Een meervoudige modelaanvraag is niet mogelijk. Eigenaren zullen daarom meestal veel eerder moeten beslissen welke modellen commercieel belangrijk zijn in de VS.

Geen onderzoek en beoordeling in EU en VK
In het algemeen ondergaan de aanvragen van modellen in de EU en het VK geen grondige beoordeling. De autoriteiten van de EU en het VK zullen toetsen of er aan bepaalde formaliteiten is voldaan. Zij onderzoeken niet of er oudere modellen bestaan die gelijkenis vertonen met het model van de aanvraag, zodat voorkomen wordt dat eenzelfde model wordt ingeschreven. Daarom bestaan er in de EU en het VK geregistreerde modellen, waarvan de rechten niet ingeroepen kunnen worden, omdat ze hetzelfde zijn als of erg lijken op eerdere modellen. Dit betekent ook dat een modelaanvraag in de EU of het VK zeer snel kan worden geregistreerd, soms binnen enkele dagen. Zodra het model is geregistreerd, wordt het gepubliceerd, wat soms niet gewenst kan zijn. Het is echter mogelijk om de publicatie in de EU tot 30 maanden uit te stellen en in de VK tot 12 maanden, voor het geval je het model nog geheim wilt houden.

VS verricht onderzoek
In tegenstelling tot de EU en het VK verrichten de autoriteiten in VS een onderzoek om na te gaan of er modellen zijn die identiek zijn, of gelijkenis vertonen met het model waarop de aanvraag voor een ‘design patent’ betrekking heeft. Als dergelijke gelijkende modellen worden gevonden, dan moet de eigenaar van het model zijn tekeningen wijzigen en/of beargumenteren dat zijn model voldoende verschilt van het eerdere geregistreerde model. Dit verhoogt de kosten voor het verkrijgen van een ‘design patent’ in de VS, maar de eigenaar heeft wel meer zekerheid dat het ‘design patent’ geldig en dus afdwingbaar is. Dit langdurige onderzoek- en beoordelingsproces in de VS zorgt ervoor dat het ‘design patent’ meestal pas na 12 tot 18 maanden wordt gepubliceerd en dat het model dus gedurende die tijd geheim blijft.

In de EU en het VK bestaat een dergelijke beoordelingsprocedure niet, ook al moet het geregistreerde model geldig zijn om de rechten te kunnen inroepen.

In de VS is een aanvrager van een ‘design patent’ ook verplicht om de autoriteiten in de VS te informeren over eerdere modellen waarvan de aanvrager op de hoogte is en die gelijkenis vertonen met het model waarop de aanvraag voor een ‘design patent’ betrekking heeft.

Het draait allemaal om de tekeningen
De autoriteiten in de VS hanteren strengere eisen aan de tekeningen of afbeeldingen voor het ‘design patent’, dan de autoriteiten in de EU of het VK stellen aan een model. Dit kan extra kosten met zich meebrengen voor het maken van de juiste tekeningen. In de EU kunnen maximaal zeven afbeeldingen worden gebruikt om elk model te definiëren (en nog maximaal drie extra gerelateerde afbeeldingen, die geen onderdeel van de aanvraag zullen zijn), In de VS is er geen maximum voor het aantal afbeeldingen, zolang de afbeeldingen nodig zijn om het model te definiëren.

Beschermingsduur
Het geregistreerd model in de EU en de VK heeft een geldigheidsduur van 25 jaar na indiening, waarbij elke 5 jaar vernieuwingstaksen moeten worden betaald. Het ‘design patent’ in de VS heeft een geldigheidsduur van 15 jaar na registratie, maar voor het ‘design patent’ hoeven geen vernieuwingstaksen te worden betaald. Dit betekent dat, hoewel de initiële kosten voor het verkrijgen van geregistreerde modelbescherming in de EU en het VK laag zijn in vergelijking met de VS, er aanzienlijke kosten gemaakt moeten worden, om de modellen in stand te houden. Zodra een ‘design patent’ in de VS is geregistreerd, zijn er geen lopende kosten meer. Dit betekent dat eigenaren van modellen misschien eerst moeten beslissen welke modellen commercieel belangrijk zijn in de VS, maar kunnen wachten met het nemen van dezelfde beslissing in de EU en het VK.

Bescherming van oppervlakte vormgeving in de VS
Het vervaardigen van de juiste tekeningen is vooral belangrijk als je een ‘oppervlakte decoratie’ in de VS wilt beschermen. In de VS is het verplicht om in de aanvraag voor een ‘design patent’ het product te laten zien waarop de decoratie is aangebracht. Hoewel het noodzakelijk is om de aangebrachte decoratie op het oppervlak van een product te tonen, is het wel mogelijk om het product uit te sluiten van de bescherming in de vorm van een disclaimer. Echter, de bescherming die het ‘design patent’ in de VS biedt, kan wel beperkter zijn. Een modelregistratie voor een oppervlakte decoratie in de EU of VK, geeft namelijk bescherming aan het uiterlijk van de oppervlakte decoratie op zichzelf, terwijl een ‘design patent’ in de VS alleen de oppervlakte decoratie beschermt aangebracht op het specifieke product dat in de aanvraag van het ‘design patent’ staat.

Bescherming niet-geregistreerd model of ‘design patent’
Niet alles is verloren, tenminste niet in de EU en het VK. In de EU en het VK bestaat er ook een niet-geregistreerd modelrecht dat je model beschermt tegen opzettelijk kopiëren gedurende drie jaar vanaf het moment dat het model voor het eerst openbaar is gemaakt. Er is geen overeenkomstig niet-geregistreerd modelrecht in de VS, hoewel bepaalde modellen wel beschermd kunnen zijn door het auteursrecht en wetgeving over verpakkingen of de vorm van producten.

Er is ook een niet-ingeschreven modelrecht in het VK dat aspecten van driedimensionale modellen beschermt tegen opzettelijk kopiëren gedurende ten minste 10 jaar na de eerste bekendmaking in het VK.

Samenvatting
Het is mogelijk om in de EU, het VK en de VS geregistreerde bescherming te krijgen om het uiterlijk van een product te beschermen. Met de systemen van de EU en het VK kunnen houders van modellen bescherming krijgen voor een groot aantal modellen tegen relatief lage kosten en in korte tijd. Een modelhouder heeft dan 5 jaar de tijd om te bepalen welke van de geregistreerde modellen commercieel belangrijk zijn, deze modellen te vernieuwen en minder belangrijke modellen te laten vervallen.

In de VS is het niet mogelijk om in één aanvraag veel modellen te beschermen. De aanvraagprocedure voor elk model is lastiger en kostbaarder dan in de EU, dus het kan zijn dat een houder eerder moet beslissen welke modellen commercieel belangrijk zijn in de VS. Echter, als een ‘design patent’ eenmaal is verleend in de VS, zijn er geen vernieuwingstaksen/annuïteiten.

Een later te verschijnen artikel zal zich richten op de verschillen tussen de modelwetgeving en de praktijk in de EU en het VK. Bij Abel & Imray hebben wij ruime ervaring in het verkrijgen van modelbescherming.